Rivierklei, de basis, onze passie
De boomgaarden van Haneman Biofruit zijn gelegen op historische mineraalrijke gronden die ontstaan zijn door rivierafzettingen in de afgelopen tienduizend jaar. Rivierkleigronden zijn al oud en hebben al lang een vegetatie die bodemvorming gaf. De landbouw, bijvoorbeeld fruitbomen met gras, droeg daar ook aan bij. In het rivierkleigebied komend de mooiste gronden van Nederland voor.
Onze goed ontwaterde rivierkleigronden zijn al lange tijd in cultuur. In de Romeinse tijd zijn ze al vaak in cultuur geweest, maar daarna weer verlaten rond 1000 na Chr. vanwege hoge waterstanden. Na 1200 werden dijken in het gebied aangelegd en vond er voornamelijk akkerbouw en fruitteelt plaats.
Vele honderden jaren begroeiing betekent dat gedurende een lange tijd organisch materiaal is aangevoerd. Dus zijn gedurende vele honderden jaren humuszuren gevormd. Het organische materiaal is verteerd en er is vele honderden jaren koolzuur geproduceerd bij het ademingsproces van het bodemleven. Deze zuren lossen de kalk op en onvermijdelijk spoelt er dan calcium uit. Deze afname van het kalkgehalte vermindert het sterke mineraliserende karakter van een grond en geeft meer ruimte voor humusopbouw in de bovenlaag en ook dieper in de grond. Regenwormen en mollen homogeniseren na verloop van tijd het profiel tot op grotere diepte (vaak tot 90 cm diepte), hetgeen resulteert in een humushoudende grond met een goede bewortelingsmogelijkheid. Mineralen die in de winter naar een diepere laag spoelen kunnen in de zomer voor een deel weer door de wortels worden opgenomen. Er ontstaat als het ware een kringloop in het profiel.
De bodemvorming (zie foto) geschetst is het meest uitgesproken bij gronden die langere tijd onder een boomgaard liggen en een grasbegroeiing hebben. Dit soort gronden behoren landbouwkundig gezien tot de mooiste van de wereld!
Natuurlijk willen we deze gronden graag in goede conditie doorgeven aan de generaties na ons. Haneman biofruit besteed dan ook veel aandacht aan het gebruik van gecomposteerde mest, groencompost en het stimuleren van regenwormen. Met name de pendelende regenwormen zorgen voor een goede afwatering en helpen met de vertering van afgevallen blad.
Regenwormen, sleutelrol in de bodem
De belangrijke rol die regenwormen vervullen bij de bodemvruchtbaarheid is al duizenden jaren bekend. Cleopatra gaf al opdracht ze te stimuleren in de landbouw. Het nut van regenwormen laat zich samenvatten door het feit dat ze voedingsstoffen vrijmaken uit organische stof en de structuur verbeteren van de bodem. Bepaalde soorten graven bovendien gangen tot op het grondwater. Verder hebben wormen een gunstig effect op humusvormingen bestaan er soorten die niet mogen ontbreken in de composthoop. In de landbouw gaat het niet zo zeer om het bereiken van hoge aantallen maar vooral om een evenwichtige diverse wormenpopulatie.
In de boomgaard zijn wormen en met name diepgravers natuurlijk erg belangrijk. Ze kunnen al het bladmateriaal in de herfst in de grond werken, waardoor ziektekiemen die op de bladeren overwinteren, zoals schurft en vruchtboomkanker, minder kans krijgen.
